Harce z farbą i nożyczkami

Proponowane tu zabawy są przeznaczone dla dzieci w wieku przedszkolnym i młodszym szkolnym. Wszystkie odbywają się w obecności animatora. Mają na celu nie tylko miłe spędzenie czasu, ale też wciągnięcie dzieci w różnego rodzaju pożyteczne czynności. Scenariusze zabaw są podane bardzo ogólnikowo, chodzi o to, by zdać się na spontaniczność dzieci, ich wyobraźnię i niebanalne skojarzenia. Zestaw materiałów podawany na początku każdego scenariusza też nie jest żelazny, inteligencja animatora podpowie mu, które rzeczy są niezastąpione, które i czym można zastąpić, bez jakich można się obyć, a jakie dodatkowe wzbogacą daną zabawę. Ważne, by praca każdego dziecka była doceniona, a radość z udanego udziału w zabawie udzielała się każdemu niezależnie od umiejętności.

KROPELKI

Potrzebne są arkusze papieru rysunkowego (może być i biały, i kolorowy), wodna farba, pędzle. Pędzel umoczony w dość rzadkiej farbie trzymać poziomo nad papierem i uderzać w niego innym pędzlem. Na papier spadają kropelki farby… to deszcz albo po prostu kropki. Biała farba kapiąca na niebieski papier wygląda jak śnieg. Przysłaniając papier arkuszem z wyciętym kółkiem, otrzymamy piłkę w kropki na czystym tle. Jeśli położymy wycięte kółko, powstanie gładka piłka na kropkowanym tle. W ten sposób można zrobić dalmatyńczyka na spacerze podczas deszczu. Można też kłaść na papierze różne przedmioty, np. nożyczki, łyżkę, różnokształtne klocki, liście, ale żeby otrzymać czytelne sylwetki, trzeba cierpliwości i gęsto zakropkować tło.

SZABLONY

Potrzebne arkusze papieru, nożyczki i do wyboru: kreda biała i kolorowa, miękkie kredki, farby i pędzle. Mniejszym dzieciom trzeba szablony przygotować. Wyciąć w grubszym papierze sylwetkę, np. gwiazdki, ryby, bałwana, tulipana, kota, człowieka. Położyć na papierze i pilnując, by się nie przesunął, zamalować otwór tzw. suchym pędzlem, czyli z niewielką ilością farby; można też użyć małego kawałka gąbki. Można zamalowywać kredą lub miękkimi kredkami trzymanymi na płask. Może to być szablon na całą kartkę (bałwan), może być mniejszy, kilkakrotnie powielany na tej samej kartce (tulipan), lub kilka różnych szablonów użytych do jednego obrazka (gwiazdy mniejsze i większe, półksiężyc). Szablonem może być kartka z otworem – wtedy zamalowuje się wnętrze otworu. Jeśli szablonem jest wycięta sylwetka – zamalowuje się tło naokoło sylwetki.

PLAMY

Materiały: arkusze papieru A4, farba wodna, pędzle. Chlapnąć trochę bardzo rzadkiej farby na papier, dmuchać na nią, przechylać kartkę, żeby farba spływała, pomóc palcem. Zastanowić się wspólnie, co przypomina powstała plama, może domalować oczy i będzie potwór? Może domalować kropki i będzie chmura, z której pada deszcz?

WYKLEJANKI

Potrzebne arkusze papieru, klej, nożyczki, grube flamastry, kolorowe czasopisma, reklamowe gazetki. Wyszukać w gazetach zdjęcia domu, psa, aut, drzew, kwiatów, dorosłych, dzieci, samolotu itd. Jedne wyciąć, inne wydrzeć. Nakleić na większym papierze całą scenę. Domalować szczegóły, fragmenty tła. Namalować lub nakleić naokoło ramkę.

ODBIJANKI

Potrzebne arkusze papieru formatu A4 (biały i kolorowy), arkusze folii plastikowej (np. z teczki lub koszulki do dokumentów), plakatówki, pędzle. Prosty obrazek namalować na folii farbą prosto z tuby (nierozwodnioną), na tyle szybko, żeby farba nie wyschła. Przykryć starannie arkuszem papieru, docisnąć przez jeszcze jeden papier. Ostrożnie podnieść kartkę, obejrzeć, co wyszło. Można poprawiać, domalowując na folii i znów odbijać, lub domalowywać bezpośrednio na odbitce. Umyta folia posłuży do następnego obrazka. Używać do odbijania kartek nie tylko białych, ale różnokolorowych. Malując plamy barwne bezpośrednio obok siebie i grubo, otrzymamy na odbitce efektowne zacieki i połączenia kolorów. Jeżeli użyjemy małej ilości farby – plamy na odbitce będą prześwitujące.

WĄŻ

Potrzebne arkusze jakiegokolwiek papieru, może być biurowy „z odzysku”, kolorowy papier do ksero lub gazetowy (ale nie błyszczący, bo nie daje się szybko sklejać), klej, flamastry w kilku kolorach. Sprawdzić, czy papier lepiej się drze wzdłuż, czy w poprzek kartki. Podrzeć kartki na długie paski szerokości około 5 cm. Doklejać pasek do paska tak, żeby powstawał wąż. Gdy już nie starcza cierpliwości, wydrzeć okrągłą głowę, dokleić otwieraną paszczę, język, oczy, na końcu przykleić trójkątny ogon. Narysować flamastrami wzorki na całym wężu – paski, kropki, zygzaki. Robienie węży może być oceniane, np. czyj wąż dłuższy, czyj bardziej kolorowy. Węże mogą powstawać zespołowo (ja drę paski, ty przyklejasz), indywidualnie, pod koniec można połączyć (za zgodą wykonawcy) wszystkie węże w jednego długaśnego.

ALBUM

Potrzebne arkusze papieru, nożyczki, dziurkacz, kolorowe czasopisma i klej oraz do wyboru: kredki, flamastry lub farby i pędzle. Kilka kartek, trochę grubszych (w wersji minimalnej mogą być tylko trzy: okładki i wnętrze), przyciąć do jednakowej wielkości, dziurkaczem zrobić dwie dziurki. Wykonać ilustracje wybraną techniką. Opracować okładki. Związać kartki wstążeczką od kwiatów (nie za ciasno, żeby dała się otwierać). Może to być album portretów osób z otoczenia, bohaterów książek, zabawek. Każdy portret można ująć w passe-partout, czyli rodzaj ramki przyklejonej tak, żeby można było portrety wyjmować i na ich miejsce wsuwać inne. Album może być wyklejany gotowymi obrazkami z gazety, naklejkami (np. atlas kwiatów, grzybów, psów, samochodów). W innej wersji może to być książka obrazkowa albo z tekstem ilustrowanym rysunkami. Może być składana jak harmonijka.

PRZYJĘCIE

Potrzebne arkusze kolorowego papieru, nożyczki, plastelina, flamastry lub kredki. Przydatne garnki, sztućce i zastawa dla lalek. Zabawa polega na przygotowaniu przyjęcia. Robimy serwetki: kawałki papieru składamy dwukrotnie i wycinamy lub wyrywamy w nich ażury. Można wykorzystać chusteczki higieniczne, ozdabiać je malowanymi kropkami, paskami. Dania przygotowujemy, drąc drobno papier (najłatwiej drzeć zwykłe gazety) na kaszę, kompot, zupę. Plastelinę kroimy na kluski, frytki, parówki. Smażymy placki i naleśniki z papieru lub plasteliny. Wycinamy z czerwonego papieru kółka na sałatkę pomidorową, a biały papier ciachamy jak cebulę. Robimy z papieru różnego kształtu i koloru ciasteczka i olbrzymi tort, który dekorujemy naklejanymi kawałkami plasteliny. Wreszcie rysujemy i wycinamy owoce, robimy lody – kulki mocno zgniecionego papieru (papier zmoczony łatwiej się gniecie), cukierki – kawałki plasteliny zawijane w papierki itp. Układamy to wszystko w miłym dla oka porządku na stole dla lalek.

MAPA

Potrzebny duży arkusz papieru (pakowego albo posklejany z mniejszych), plakatówki, pędzle, flamastry, samochodziki, różnego kształtu klocki, które posłużą do stemplowania. Każdy może robić swoją własną mapę, ale lepsza zabawa jest przy wspólnym robieniu jednej mapy. Wycisnąć trochę farby na płaski talerzyk (może być też folia lub mało wsiąkliwy papier), przejechać po niej samochodzikiem. Na bardzo dużym arkuszu, jeżdżąc po nim samochodzikami często maczanymi w farbie, robimy ślady. Tak powstaną drogi, tory, nawet rzeka (dobrze, żeby to było w różnych kolorach). Domalować (lub stemplować) drzewa, domy, parkingi, most, jezioro, góry, znaki drogowe. Jako stemple dobrze służą różnokształtne klocki plastikowe maczane w farbie rozprowadzonej na talerzyku lub po prostu tą farbą każdorazowo malowane. Mapa może być ilustracją konkretnej drogi (np. jak się jedzie na działkę), może być inspirowana przeczytaną książką (np. „Dzieci z Bullerbyn”). Mapa może być podłużna, z wielu posklejanych szerszymi bokami arkuszy A4. Można wtedy użyć większego samochodu do „śladowania” i zrobić mapę tylko jednej drogi lub kolei.

MASKI

Potrzebne arkusze kolorowego grubszego papieru, nożyczki, flamastry lub kredki, wąskie wstążeczki jak do kwiatów. Złożyć arkusz A4 w poprzek na pół, wyciąć otwory na oczy, nos, usta. Sprawdzić, czy pasuje na twarz, ewentualnie na nowym arkuszu poprawić wielkość i rozstawienie otworów. Pomalować maskę. Może to być klown, miss piękności, potwór albo zwierzak. Dokleić np. uszy, rogi, włosy – cała strony gazety złożonej i pociętej nie do końca na wąskie paski (podobnie jak grzebień), wąsy wycięte taką metodą jak włosy. Przeciągnąć wstążeczkę tak, aby dało się przywiązać maskę na głowie. Można jeszcze dorobić koronę, pióropusz, okulary, czapkę, a także przypiąć do ubrania zakręcony ogon, wycięty spiralnie z papieru. Mogą takie maski posłużyć do odegrania ról w scenkach ilustrujących bajki, zdarzenia z życia, wymyślone historyjki. Ale to już innego dnia, samo przygotowanie maski zajmuje dużo czasu.

SKARB

Potrzebna plastelina, sreberka od czekolady, kolorowe strony z czasopisma na błyszczącym papierze, klej, miękki ołówek i kilka różnych monet na wzór, pudełko. Zrobić skarb: pierścienie ze sreberek i plasteliny, bransolety z papieru z kolorowego czasopisma, medale na łańcuchach z klejonych papierowych ogniwek, pieniądze wykonane techniką frotażu (rysujemy dość mocno miękkim ołówkiem lub kredką na papierze w miejscu, gdzie pod spodem leży moneta, na papierze odwzorowuje się relief monety), banknoty… i wszelkie inne przedmioty, jakie wyobraźnia podpowiada jako części skarbu. Odpowiedniej wielkości pudełko ozdobić tak, żeby stało się cenną szkatułką. Zapakować skarb do szkatułki. Ustalić, kto chowa skarb, a kto go szuka. Schowanego skarbu szuka się metodą ciepło-zimno, albo dzięki wskazówkom wypowiadanym przez tego, kto skarb schował.

NA GRZYBY

Materiały: papier, nożyczki, klej, spinacze biurowe i do wyboru: kredki lub flamastry. Wyraźne zdjęcia różnych grzybów jako wzór do pokazania dzieciom. Zanim wyruszymy w las, musimy zrobić grzyby – różnego kształtu, wielkości i koloru. Sposób najprostszy to narysować i wyciąć. Sposób dla cierpliwych: zrobić przestrzenne grzyby z papieru (stożek sklejony z fragmentu koła to kapelusz, pasek papieru sklejony na kształt walca to nóżka). Nie zapomnijmy o koszykach: arkusz A4 pomalować dwustronnie flamastrami we wzorek kojarzący się z fakturą koszyka, zagiąć każdy bok kartki w odległości 4 do 5 cm od brzegu. Złożyć kartkę w kształt przypominający łubiankę, narożniki skleić lub spiąć spinaczem, dokleić pasek papieru jako ucho. Jedna osoba rozstawia grzyby po kątach, ci z koszykami ruszają na poszukiwania. Im więcej grzybów i im sprytniej (nie znaczy niewidzialnie) ukryte, tym lepsza zabawa, najlepsza zaś wtedy, gdy trzeba znaleźć tego jednego, ostatniego grzybka.

WSPÓLNE ARCYDZIEŁO

Rekwizyty: karton, kolorowe mazaki, klej, czasopisma ilustrowane, nożyczki i wszystko, co nam podszepnie wyobraźnia. Zaczynamy od ustalenia tematu naszego przyszłego arcydzieła. Może to być portret zbiorowy zatytułowany „My” albo „Nasza paczka”, mogą być „Przygody wakacyjne” lub „Apel Zielonych Detektywów”. Kiedy już wiadomo, co chcemy przedstawić, zabieramy się do roboty. Jak? Albo dzielimy karton na części i każdy tworzy według włas­nej wizji, albo ustalamy, że każdy kolejno upiększa dzieło swoimi pomysłami, oczywiście szanując pracę poprzedników. To wciąga. A na koniec można poprosić kogoś spoza naszego grona, aby odczytał nasze intencje i zamysły twórcze.

GALERIA WCPR

Wykorzystujemy Wszystko, Co Pod Ręką, a więc rozmaite opakowania, gazety, korzenie itp. Przydadzą się farby, klej, taśma klejąca. Używając jako podstawowego surowca nietypowych rzeczy, np. pojemniczków po kefirze, możemy wyczarować bajeczne postaci albo abstrakcyjne rzeźby, co kto woli. Można też, jak w prawdziwej galerii, ogłaszać różne konkursy: na najciekawszy obiekt wykonany z gazety, na najdłuższego węża wyciętego z jednego arkusza dziennika, na najstraszniejsze straszydło… Jeśli galeria funkcjonowała przez dłuższy czas i nazbierało się sporo eksponatów, można urządzić wystawę dla publiczności, połączoną z licytacją (aukcją) naszych dzieł. Uwaga! Niech walutą będą „śmieszki” lub „zachwytki”, chodzi nam przecież o satysfakcję, a nie o kasę.